25 lutego 1347 r. – dwa miasta Elbląg

25 lutego 1347 – Krzyżacy wystawili przywilej lokacyjny Nowego Miasta Elbląga.

Już na początku XIV w. osiedlający się pod murami miasta rzemieślnicy stworzyli dość znaczny organizm osadniczy. Początkowo byli podporządkowani radzie, jednak w 1340r. za rządów wielkiego mistrza Dietricha von Altenburga zostali wyłączeni spod administracji miejskiej, a w rok później ustanowiono urząd sołtysa. Wielki mistrz Henryk Dusemer nadał mocno okrojone prawa lubeckie Nowemu Miastu, by w ten sposób przeciwdziałać dynamicznemu rozwojowi Starego Miasta.

Nowe Miasto położone było na wschód od Starego Miasta i przylegało do jego murów oraz do Zamku Krzyżackiego i Podzamcza. Kościołem Parafialnym był nigdy nie ukończony kościół pw. Trzech Króli przy ul. Janowskiej. Niedaleko kościoła stanął ratusz nowomiejski i szkoła. Nowe Miasto nie miało swojego rynku, bo rzemieślnicy nowomiejscy wystawiali swoje wyroby na Starym Rynku.

Wystawiony Nowemu Miastu przywilej lubecki miał więcej ograniczeń, niż przywilej Starego Miasta. Krzyżacy zagwarantowali sobie nadzór nad sądownictwem oraz zastrzegli dla siebie sądzenie Prusów i Polaków. Zachowali też monopol na wydobycie kruszców, budowę młynów ora połów ryb w fosie miejskiej. Każdy z nowomiejskich rzemieślników (oprócz piekarzy), wystawiający swe wyroby na terenie Starego Miasta zobowiązany był płacić czynsz roczny w wysokości 80 grzywien.

Połączenie obu ośrodków miejskich Elbląga nie nastąpiło od razu. Król Kazimierz Jagiellończyk w 1457 roku przyrzekł Staremu Miastu zwierzchność nad „młodszym bratem”, ale oficjalny dokument wcielający Nowe Miasto do Elbląga wydano dopiero w 1478 roku. Połączenie urbanistyczne obu miast nastąpiło dopiero po I rozbiorze Polski, gdy zlikwidowano mury obronne i fosy.