Trochę historii 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej

Okres powojenny to nowy etap w historii 16 Dywizji. W lipcu 1945 r. sformowano 16 Dywizję Piechoty, dyslokując dowództwo dywizji w Gdańsku Wrzeszczu. Niezależnie od wykonywanych zadań organizacyjnych i szkoleniowych, jednostki dywizji zabezpieczały w tym okresie majątek narodowy przed grabieżą, wykonywały różne zadania związane z odbudową gospodarki oraz brały udział w akcji siewnej i żniwnej. Od 1945 r. dywizja przechodziła różne etapy reorganizacji, zmiany nazw i dyslokacji. W 1947r. Naczelny Dowódca WP nadał dywizji nazwę 16 Kaszubskiej Dywizji Piechoty. Na podstawie rozkazu Ministra Obrony Narodowej z marca 1949 r., 16 Dywizja Piechoty zostaje dyslokowana z Gdańska do Elbląga i Braniewa, a następnie przeformowana w 16 Dywizję Pancerną. W maju 1949 r. sztab dywizji przenosi się z Gdańska do Elbląga. W ramach dalszej przebudowy Sił Zbrojnych, następuje reorganizacja istniejących jednostek. W 1952 r. na bazie 16 Dywizji Pancernej powstaje 16 Dywizja Piechoty. W 1955r. Polska staje się członkiem Układu Warszawskiego. Zobowiązuje to władze do przeprowadzenia częściowej reorganizacji polskich Sił Zbrojnych. W okręgach i dywizjach zachodzą znaczne zmiany organizacyjne. Na bazie 16 Dywizji Piechoty powstaje 16 Dywizja Pancerna, której trzon stanowiły 1 i 58 pułk czołgów w Elblągu i 55 pułk zmechanizowany w Braniewie. W 1990 r. wprowadzone zostały dalsze zmiany organizacyjne. Dywizja przestała być związkiem pancernym przechodząc na struktury dywizji zmechanizowanej. W listopadzie 1992 r., 16 Dywizja Zmechanizowana przejęła dziedzictwo tradycji 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty z lat 1919 - 1939 i 16 Dywizji Piechoty z lat 1944 - 1947. Patronem dywizji został Król Polski, Kazimierz Jagiellończyk. Był to również okres nadawania jednostkom nowych sztandarów. Od stycznia 1992 r. 16 PDZ weszła w podporządkowanie Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Najważniejszym wydarzeniem dla Dywizji w roku 1993 było ćwiczenie pod kryptonimem "KLON- 93", które odbyło się w dniach 16 - 19 marca 1993 r. z powołaniem rezerw osobowych na poligonie Orzysz. Ćwiczenia obserwował i wizytował Prezydent RP Lech WAŁĘSA, Minister Obrony Narodowej Janusz ONYSZKIEWICZ oraz przedstawiciele najwyższych władz państwowych. W 1994 roku w ramach nowej struktury organizacyjnej 16 PDZ sformowane zostały między innymi:

• 9 Brygada Kawalerii Pancernej (powstała na bazie 27 pz. w Braniewie);

• 14 Brygada Zmechanizowana (sformowana na bazie 100 pz. w Elblągu);

• 16 Brygada Zmechanizowana (sformowana na bazie 43 Ośrodka Materiałowo - Technicznego w Morągu).

Na podstawie Decyzji Ministra Obrony Narodowej nr 152/1998r. z dnia 1 stycznia 1999 r. 16 PDZ ponownie weszła w skład Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Rok 2000 to dalsze zmiany w strukturach organizacyjnych Dywizji. Na podstawie Rozkazu Dowódcy Wojsk Lądowych z 15 czerwca 2000 r. z dniem 31. 12. 2000r. rozformowane zostały:

• 14 Brygada Zmechanizowana i 18 batalion rozpoznawczy w Elblągu,

natomiast w skład Dywizji weszły:

• 20 Brygada Zmechanizowana w Bartoszycach

• 3 batalion rozpoznawczy w Giżycku.

W 2001 r. w strukturach Dywizji powstała 16 kompania chemiczna, a jesienią tego roku 16 PDZ weszła w podporządkowanie 1 Korpusu Zmechanizowanego. Należy wspomnieć, że w okresie powojennym, w składzie 16 - tych dywizji funkcjonowało blisko 60 jednostek. Jedne kontynuowały tradycje swoich poprzedników, inne powstawały i przy zmianach organizacyjnych były rozformowywane. Przykładem bogatej historii i dziedziczenia tradycji był 1 Warszawski Pułk Czołgów sformowany w 1943 r., przemianowany w 100 pułk zmechanizowany, a następnie w 14 Brygadę Zmechanizowaną, która ostatecznie w 2000 r. została rozformowana. Jednostki nosiły imię Bohaterów Westerplatte, kontynuując tradycje swoich poprzedniczek. Dzisiaj na kartach historii znajdujemy takie nazwy jak 60 Kaszubski Pułk Czołgów Średnich, 64 i 55 Pułk Zmechanizowany, czy też 4 Dywizjon Artylerii.

 Szczegółowy program uroczystości 95. rocznicy powstania 16 PDZ przedstawia się następująco;

18 WRZEŚNIA 2014 ROKU.

11. 00 – otwarcie okolicznościowej wystawy fotograficznej „16 Pomorska

Dywizja Zmechanizowana w obiektywie. Siły Zbrojne RP w misjach

i operacjach UE” – hol Centrum Spotkań Europejskich „Światowid” –

Pl. Jagiellończyka 1 w Elblągu.

19 WRZEŚNIA 2014 ROKU.

1. 16. 00. – Uroczysta Polowa Msza Święta w intencji Ojczyzny i Żołnierzy 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej, którą odprawi Biskup Polowy Wojska Polskiego dr Józef GUZDEK – Plac Apelowy 16 Batalionu Dowodzenia w Elblągu – ul. Królewiecka 169;

2. 17. 00 – Przemarsz Pododdziałów z Pocztami Sztandarowymi Jednostek Wojskowych 16 PDZ ulicą Królewiecką do Placu Jagiellończyka;

3. 18.00. – Uroczysty Apel z okazji 95. Rocznicy Powstania 16 PDZ – Plac Kazimierza Jagiellończyka – na zakończenie uroczystości – defilada pododdziałów, pokaz musztry paradnej oraz występ Orkiestry Wojskowej Garnizonu Elbląg.

20 WRZEŚNIA 2014 ROKU.

11. 00 – 16. 00. – Festyn dla mieszkańców Elbląga i regionu, a w tym między innymi – prezentacja i promocja miast garnizonowych, w których stacjonują nasze jednostki (prezentacja dorobku kulturalnego – występy zespołów i ośrodków kultury, pokazy sprzętu wojskowego, koncert Orkiestry Wojskowej Garnizonu Elbląg, pokazy działania pododdziałów rozpoznawczych i ogólnowojskowych, wojskowa grochówka, zawody, konkursy i zabawy dla dzieci i młodzieży oraz wiele innych atrakcji, rozrywki i dobrej, żołnierskiej zabawy.) Wszystko to na przykoszarowym Placu Ćwiczeń 16 Batalionu Dowodzenia – zbieg ulic Piłsudskiego i Królewieckiej w Elblągu.