Mechanizm rozrządu w skrócie
Każda tłokowa jednostka napędowa napędzająca samochód lub inny pojazd spalinowy posiada własny system rozrządu. Z czasem konstrukcja tego typu ulegała zmianom wraz z ewolucją silników spalinowych, różniąc się pomiędzy sobą żywotnością, wydajnością oraz kulturą pracy. Rozrząd to dość skomplikowany mechanizm składający się z systemu zaworów oraz elementów sterowania ich pracą w jednostce napędowej, która dokonywała napełnienia cylindra mieszanką oraz usuwania z układu gazów spalinowych.
Podstawowe funkcje paska rozrządu
Pasek rozrządu to podstawowy element napędu samochodowego. Jego podstawowy zadaniem jest wprawianie w ruch wałka rozrządu. Pasek zespala ze sobą koło pasowe na wale korbowym z kołem pasowym na wałku. Dodatkowo jest odpowiedzialny za napędzanie pompy wody, pompy oleju, a w jednostkach napędowych wyposażonych w bezpośredni wtrysk paliwa za wspomaganie pompy wtryskowej wysokiego ciśnienia. Pęknięcie, zbyt duży luz na pasku lub uszkodzenie zębów paska powoduje przeważnie poważne usterki w jednostce napędowej, czego efektem jest najczęściej gruntowna naprawa głowicy silnika lub całej jednostki napędowej.
Na bezawaryjność paska rozrządu w samochodzie ma wpływ bardzo wiele czynników. Przede wszystkim ma na to wpływ jakość oraz wytrzymałość samego paska, a także stan kół, rolek napinających oraz warunki pracy, w jakich te wszystkie elementy muszą pracować – podpowiada specjalista iParts.pl od pasków rozrządu. W nowych silnikach, jak można sobie wyobrazić, paski pracują w idealnych warunkach, jednak z czasem, w wyniku wielu różnych mechanicznych defektów, które są efektem nadmiernego zużycia, pasek rozrządu wymaga wymiany.
Pasek czy łańcuch?
Wybór odpowiedniego paska powinien być podyktowany dopasowaniem do konkretnego modelu samochodu, a także jego rocznika oraz jednostki napędowej. Pęknięcie lub trwałe uszkodzenie paska rozrządu może doprowadzić do poważnego uszkodzenia, a nawet całkowitego zniszczenia jednostki napędowej.
Współczesne paski rozrządu produkowane są głównie z kauczuku oraz materiałów wzmacniających w postaci włókien sztucznych. Dzisiejsze silniki czterosuwowe, odnośnie specyfiki swojej konstrukcji, mogą być wyposażone w trzy rodzaje rozrządu: OHV (rozrząd górnozaworowy popychaczowy), OHC ( rozrząd górnozaworowy z wałkiem w głowicy) oraz DOHC ( rozrząd górnozaworowy z podwójnym wałkiem rozrządu). Te najstarsze rozwiązania konstrukcyjne silników posiadały rozrząd napędzany kołami zębatymi. Później wprowadzony został łańcuch rozrządu, który pozwalał niejednokrotnie na przejechanie nawet kilkudziesięciu tysięcy kilometrów. Jednak i takie rozwiązanie ma swoje wady. Wraz z ilością przejechanego dystansu łańcuch ulega rozciągnięciu, a następnie dochodzi do obcierania jego elementów o obudowę co skutkuje szybką degradacją łańcucha i koniecznością natychmiastowej wymiany. Obecnie coraz większą popularność ze względu na wytrzymałość oraz większą kulturę pracy zyskują zbrojone paski zębate, które prawdopodobnie w najbliższych latach całkowicie zastąpią miejsce łańcuchów w układzie rozrządu.