To jedna z najstarszych fotografii wykonanych w naszym mieście jeszcze w XIX wieku. Pokazuje ona dzisiejszą ulicę Bednarską, która wówczas nazywała się Spiringrstrasse, a jeszcze niedawno nosiła nazwę ulicy Masztowej. To trochę dziwne, że jedna z ważniejszych ulic Starego Miasta tyle razy zmieniała nazwę. Np. ulice po drugiej stronie Starego Rynku – Kowalska, czy Wieżowa - zawsze się tak nazywały. Prześledźmy więc historię ulicy Bednarskiej.
Powstała razem ze Starym Miastem. Od strony rzeki kończyła się Bramą Bednarską. Była ozdobiona pięknymi, głębokimi przedprożami. Przy niej mieściła się jedna z najpiękniejszych elbląskich kamienic – renesansowy „Dom pod Wielbłądem”. W połowie XVIII wieku Rada Miasta zmieniła jej nazwę na Spiringrstasse. W ten sposób upamiętniono Izaaka Spiringa – jednego z najbogatszych mieszczan. Po II wojnie światowej, nieznający historii miasta nowi elblążanie szukając odniesień do słowa „Spiring” mylnie przetłumaczyli nazwę ulicy na „Masztową”. Dopiero później znaleźli w ruinach kościoła Najświętszej Marii Panny tablicę memorialną Izaaka Spiringa i odkryli, co naprawdę oznaczało słowo „Spiring”. Jednak, gdy przed 16 laty przywracano ulicom Elbląga ich historyczne nazwy, postanowiono wrócić do pierwszej nazwy tej ulicy - Bednarska.
Spiringowie pojawili się w Prusach, aby odzyskać 15 tysięcy dukatów, pozostawionych w spadku przez mieszkającego w Gdańsku krewnego matki, niejakiego Christiana Duysta. Spadek ten zagarnął król Zygmunt III Waza, pod pretekstem, jakoby Duyst podarował mu swój majątek. Spiringowie w poszukiwaniu sprawiedliwości interweniowali w Holandii, u króla Danii oraz u króla Szwecji. Ten ostatni szykował się właśnie do nowego najazdu na Polskę, wobec czego wykorzystał sprawę, aby zyskać sojuszników. W roku 1623 Piotr Spiring otrzymał od Gustawa Adolfa list kaperski i pod pozorem odzyskania majątku rozpoczął bezlitosne łupienie statków należących do gdańskich kupców. Gdy Szwedzi opanowali Polskę, bracia osiedlili się w Elblągu i Piławie, otrzymując wysokie stanowiska. Piotr został poborcą ceł w Piławie, a w Elblągu nabył obszerną kamienicę przy Starym Rynku. Z czasem przekazał urząd i kamienicę najmłodszemu z braci – Izaakowi. Ten szybko bogacił się służąc najpierw Szwedom, a po pokoju w Sztumskiej Wsi – królowi polskiemu.
Jak Spiring zjednał sobie Władysława IV? Po drugim już w historii poddaniu się bez walki Szwedom Elbląg chciał przebłagać polskiego króla, goszcząc go „po królewsku”. Niestety, miasto nie posiadało odpowiedniego dworu. Jedynie bogato urządzona kamienica Spiringa, przy Starym Rynku 14 spełniała te wymogi. Za zwolnienie przez Radę z ze służby wartowniczej i przymusowych kwaterunków Izaak Spiring zgodził się przyjąć króla. Dzięki tej wizycie zyskał o wiele więcej. Król nadał mu wieś Gronowo Elbląskie i olbrzymie przywileje związane z pełnionym urzędem poborcy celnego. Dom Spiringa odtąd gościł już wszystkich królów i wysłanników królewskich do Elbląga. Sam Izaak Spiring zajął się działalnością bankierską, pożyczając pieniądze na procent, również Radzie Elbląga. Osiągnął takie bogactwo, że zaoferował królowi sfinansowanie przekopu w Białej Górze k. Sztumu i skierowania głównego koryta Wisły do Elbląga, aby w ten sposób upokorzyć buntujący się Gdańsk. Nie doszło do tego.
Po śmierci Władysława IV nastąpił znaczący upadek gospodarczy Elbląga. Izaak Spiring nie spełnił swej wcześniejszej woli (wyrażonej w pięknym epitafium, znajdującym się do dziś w krużganku elbląskiego Kościoła NMP – dzisiejszej Galerii-El) i nie pozostał w ubożejącym mieście. Powrócił do rodzinnych Delft, gdzie zmarł w roku 1655. W Elblągu pozostała po nim pamięć, jako po zamożnym i przedsiębiorczym człowieku oraz dom przy Starym Rynku 14, zwanym „kamienicą królewską” (dziś Hotel Elbląg).
Napisz komentarz
Komentarze